Φουντώνουν τα σενάρια για «μικρότερη» Ευρωζώνη

Πηγή: Ριζοσπάστης

Με την καπιταλιστική κρίση να βαθαίνει και τα αδιέξοδα του καπιταλιστικού συστήματος να αναδεικνύονται όλο και πιο έντονα, τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, ως εκπρόσωποι ανταγωνιζόμενων μερίδων της πλουτοκρατίας, επιδίδονται σε διαρκείς αντεγκλήσεις για τον τρόπο και το μέγεθος της ζημιάς που θα επωμιστούν στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κρίσης.Στο ίδιο πλαίσιο, οι συζητήσεις και οι ζυμώσεις για το μέλλον της Ευρωζώνης και της ΕΕ φουντώνουν μπροστά και στις συνεδριάσεις του Γιούρογκρουπ και του ΕΚΟΦΙΝ στις 29 και 30 Νοέμβρη, στη συνάντηση Μέρκελ - Σαρκοζί που θα γίνει στο περιθώριο της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στις 7 - 8 Δεκέμβρη και στη σύνοδο κορυφής στις 9 Δεκέμβρη.

Πάντως, είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμα και οι εκπρόσωποι της ιμπεριαλιστικής λυκοσυμμαχίας που μέχρι πρότινος χαρακτήριζαν την κρίση ως «κρίση χρέους», παραδέχονται πλέον ανοιχτά ότι πρόκειται για καπιταλιστική κρίση. Χτες και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, παραδέχθηκε ότι «πραγματικά τώρα αντιμετωπίζουμε μια αληθινή συστημική κρίση η οποία απαιτεί ισχυρότερη δέσμευση από όλους και μπορεί να απαιτήσει συμπληρωματικά και σημαντικά μέτρα».

Ακόμα, επισήμανε πως απαιτείται βαθύτερη οικονομική ενσωμάτωση ανάμεσα στις 17 χώρες της Ευρωζώνης, χωρίς όμως να βρεθούν σε μειονεκτική θέση τα άλλα 10 κράτη μέλη της ΕΕ, δείχνοντας ότι οι αντιθέσεις εντός ΕΕ καλά κρατούν.

Από την πλευρά της, η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, μετά από συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό της Ιρλανδίας, Εντα Κένι, επανέλαβε ότι «η ΕΕ δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα του ευρώ χωρίς αλλαγή της συνθήκης» και ζήτησε να είναι εφικτό, «οι παραβάτες των κανονισμών της ΟΝΕ να οδηγούνται στο ευρωπαϊκό δικαστήριο», καθώς και να υποχρεώνονται να αλλάζουν τον προϋπολογισμό. Με αυτόν τον τρόπο η Α. Μέρκελ επαναλαμβάνει τις αποφάσεις του κόμματός της για αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών ώστε να προβλέπονται οι όροι αποπομπής ενός κράτους από την Ευρωζώνη, φανερώνοντας ότι οι συζητήσεις για διάσπαση της Ευρωζώνης είναι εντατικές.

Στη χτεσινή συνάντηση αποκαλύφθηκαν ακόμα μια φορά οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, καθώς ο Ε. Κένι διατύπωσε τη διαφωνία του σχετικά με την αλλαγή των συνθηκών και ζήτησε να επιτραπεί στην ΕΚΤ να γίνει το τελευταίο καταφύγιο για δανεισμό, ώστε να βοηθήσει στην αναχαίτιση της κρίσης. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ανταπάντησε ότι «το μοντέλο της Federal Reserve (της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ) δεν θα έπιανε» στην Ευρωζώνη.

Διαισθανόμενος τους κλυδωνισμούς στο εσωτερικό της ΕΕ, ο πρόεδρός της, Χέρμαν Βαν Ρομπάι, μιλώντας στην ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου σημείωσε ότι «πρέπει να αποδραματοποιήσουμε τη συζήτηση για Ευρώπη δύο ταχυτήτων, καθώς μια καλύτερα δομημένη Ευρωζώνη είναι προς το συμφέρον όλων των χωρών της ΕΕ». Ο πρόεδρος της ΕΕ υποστήριξε ότι η στενότερη συνεργασία της Ευρωζώνης δεν οδηγεί σε Ευρώπη δυο ταχυτήτων και τόνισε ότι όταν μιλάει για την Ευρωζώνη μιλάει για τα 17 κράτη μέλη: «Επαναλαμβάνω: 17, ούτε περισσότεροι, ούτε λιγότεροι», είπε.

Κόντρες εντός και εκτός ΕΕ

Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, εκτίμησε ότι «μέχρι να φτιάξουμε ένα συγκεκριμένο σχέδιο και μία δομή που θα στέλνει το ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές ότι η Ευρώπη στέκεται πίσω από το ευρώ και θα κάνει ό,τι χρειαστεί, θα συνεχίζουμε να βλέπουμε το είδος της αναταραχής στις αγορές που έχουμε δει μέχρι τώρα». Ακόμα, πρόσθεσε ότι παρόλο που έχει υπάρξει πρόοδος στο να σχηματιστούν κυβερνήσεις συνεργασίας σε Ιταλία και Ελλάδα, η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει «πρόβλημα πολιτικής θέλησης» και ξεκαθάρισε: «Συνεχίζουμε να συμβουλεύουμε τους Ευρωπαίους ηγέτες για τις επιλογές που θεωρούμε ότι πληρούν τις προϋποθέσεις για να καθησυχαστούν οι αγορές».

Ενδεικτικό των συζητήσεων είναι ότι οι «Financial Times» επισημαίνουν πως την περασμένη βδομάδα «η πραγματικά ανησυχητική είδηση ήρθε από την Ελλάδα, όπου ανακοινώθηκε ότι το επίσημο ποσοστό της ανεργίας άγγιξε το 18,4%».

Κάνοντας αυτή την περιγραφή, η βρετανική εφημερίδα τονίζει ότι «η κατάσταση στην ελληνική οικονομία επιδεινώνεται αντί να βελτιώνεται (...) Γερμανοί και Γάλλοι αξιωματούχοι αρνούνται ότι προετοιμάζεται εν κρυπτώ μία μικρότερη Ευρωζώνη ως αποτέλεσμα της κρίσης χρέους. Καθώς, όμως, προστίθεται πολιτικό χάος στην οικονομική ασυνέπεια, οι εξελίξεις στην Αθήνα, στη Ρώμη, στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο ουσιαστικά επιταχύνουν και δεν αποτρέπουν την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Επενδυτές και αξιωματούχοι μπορεί να μην καλωσορίζουν το συγκεκριμένο ενδεχόμενο, όμως θα πρέπει να προετοιμάζονται γι' αυτό. Το ευρώ θα επιβιώσει από την κρίση χρέους. Ομως, είναι πιθανόν η Ευρωζώνη να μην επιβιώσει με τη μορφή που την ξέρουμε».

Στον ανταγωνισμό μεταξύ Γαλλίας - Γερμανίας και Μεγ. Βρετανίας έρχεται να πάρει θέση και η βρετανική εφημερίδα «Guardian», η οποία σε άρθρο της διαπιστώνει ότι στις συζητήσεις που διεξάγονταν την περίοδο ίδρυσης της Ευρωζώνης στη Μεγ. Βρετανία σχετικά με τη συμμετοχή ή όχι της χώρας στην Ευρωζώνη, «όσοι είχαν επιχειρηματολογήσει τότε εναντίον της ένταξης της Βρετανίας δεν είχαν ισχυριστεί ότι η ζωή έξω από το ευρώ θα είναι εύκολη. Είχαν όμως υποστηρίξει ότι μια ενιαία νομισματική πολιτική θα προκαλέσει αστάθεια, όχι σταθερότητα. Οτι θα υπάρξει όλο και μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ των μελών. Οτι η οικονομική κρίση θα οδηγήσει σε εκτεταμένη λιτότητα. Οτι αυτό που έμοιαζε να δημιουργείται δεν ήταν μια "Ευρώπη των εργαζομένων", αλλά μια "Ευρώπη των τραπεζιτών". Ολες αυτές οι προβλέψεις επαληθεύτηκαν».

Η εφημερίδα καταλήγει: «Το αντίθετο της ενοποίησης είναι η διάσπαση. Το Βερολίνο και το Παρίσι συζητούν ήδη για μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, με ένα σκληρό πυρήνα γύρω από τη Γερμανία και μια ομάδα χωρών στις οποίες θα επιτραπεί να επιστρέψουν στη νομισματική ένωση μόνο όταν θα είναι έτοιμες».

Στο επίκεντρο η Ελλάδα

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, στο επίκεντρο των συζητήσεων στην Ευρωζώνη παραμένει η Ελλάδα. Ως προς τις έγγραφες διαβεβαιώσεις που ζητούσε η ΕΕ από τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, χτες ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είπε πως εκείνο που περιμένει η Κομισιόν είναι μια «επιστολή του νέου πρωθυπουργού της Ελλάδας, Λουκά Παπαδήμου, στην οποία θα αναφέρονται λεπτομερώς οι προθέσεις της κυβέρνησής του, καθώς και το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει, για την εφαρμογή των συστάσεων και των μέτρων που έχουν υποβληθεί από την τρόικα».

Συμπληρωματικά, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ διαβεβαιώνει ότι «η απόφαση της τρόικας για την εκταμίευση της έκτης δόσης προς την Ελλάδα θα ληφθεί πριν από το τέλος του Νοέμβρη 2011». Ο ίδιος επισημαίνει ότι στην ΕΕ θα έπρεπε «η μέθοδος εργασίας μας να γίνει πιο πολιτική. Θα έπρεπε να συζητάμε περισσότερο και με λεπτομέρειες την ειδική κατάσταση των κρατών μελών», ισχυριζόμενος ότι «βάσει της μακράς μου εμπειρίας σε ζητήματα που άπτονται της ΕΕ σημειώνω ότι συχνά υπουργοί Οικονομικών, ορισμένες φορές και πρωθυπουργοί, εγκρίνουν ντοκουμέντα τα οποία δεν έχουν συντάξει και δεν έχουν συζητήσει».

Παράλληλα, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ολιβιέ Μπαγί, σχολιάζοντας τις τοποθετήσεις του Α. Σαμαρά σχετικά με το «μείγμα» της οικονομικής πολιτικής, ξεκαθαρίζει ότι υπάρχει ένας σαφής οδικός χάρτης που έχει συμφωνηθεί από τις ελληνικές αρχές και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 27 Οκτωβρίου και ότι, κατά τη γνώμη της Κομισιόν, αυτό το «μείγμα» είναι το ενδεδειγμένο και θα πρέπει να εφαρμοστεί από την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Απαντώντας σε ερώτηση για τη συμμετοχή του ΛΑ.Ο.Σ. στη νέα κυβέρνηση, ο Ο. Μπαγί ισχυρίστηκε ότι η Επιτροπή δεν σχολιάζει τα κόμματα, με βάση τις ιδεολογικές τους θέσεις.