Τα κράτη υπερεξοπλίζονται, οι πληθυσμοί υποσιτίζονται

Πηγή : AlfaVita

ΕΞΟΡΓΙΣΤΙΚΑ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΙΡΗΝΗ

Της
Μπαντρίγια Καν*

Παγκοσμίως δαπανώνται 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια για εξοπλισμούς, τη στιγμή που πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο πεινάνε, ενώ οι τιμές των ειδών διατροφής που έχουν φτάσει σε ύψη ρεκόρ προκαλούν ακόμα περισσότερη πείνα και θανάτους. Ένας στους έξι ανθρώπους στον κόσμο είτε δεν παίρνει κάθε μέρα τροφή, είτε μένει διαρκώς πεινασμένος.

Ωστόσο, η πιθανότητα να αλλάξει η παρούσα κατάσταση είναι ελάχιστη, εάν υποθέσουμε ότι υπάρχει πιθανότητα. Γιατί; Διότι η βιομηχανία όπλων είναι πάρα πολύ προσοδοφόρα και διαθέτει πολιτική δύναμη πολύ μεγαλύτερη από τις κυβερνήσεις και τη λογική.

Ας δούμε μερικά δεδομένα. Το έγκυρο Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο για τη Παγκόσμια Ειρήνη (SIPRI) γνωστοποίησε τον Απρίλιο του 2011 ότι οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες το 2010 εκτιμώνται σε 1,63 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή είναι αυξημένες κατά 1,3% παρά την όξυνση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Μεγαλύτερη αύξηση στη Ν. Αμερική

Η περιοχή με τη μεγαλύτερη αύξηση στρατιωτικών δαπανών ήταν η Νότια Αμερική, με 5,8% αύξηση, που ανέβασε το σύνολο των δαπανών στα 63,3 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία του SIPRI.

«Αυτή η συνεχής αύξηση στη Νότια Αμερική προκαλεί έκπληξη, ιδιαίτερα αν λάβει κάποιος υπόψη ότι οι περισσότερες από τις χώρες της περιοχής αυτής δεν αντιμετωπίζουν πολεμική απειλή, αντίθετα οι κοινωνικές ανάγκες είναι πιεστικές», δήλωσε η Καρίνα Σολμιράνο, υπεύθυνη για τη Λατ. Αμερική στην έρευνα του SIPRI.

Μέρος της εξήγησης για αυτή την αύξηση βρίσκεται στη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη που έχει γνωρίσει η περιοχή τα τελευταία χρόνια, ενώ σε άλλες περιοχές η ύφεση είχε ως συνέπεια οι στρατιωτικές δαπάνες να μειωθούν ή να αυξηθούν με μικρότερο ρυθμό μέσα στο 2010.

ΗΠΑ: Μοναδική σε στρατιωτικές δαπάνες

Παρότι ο ρυθμός αύξησης των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ επιβραδύνθηκε το 2010 -2,8%, σε σύγκριση με 7,4% από το 2001 έως το 2009- η παγκόσμια αύξηση δαπανών που σημειώνεται κατά το 2010 οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις ΗΠΑ (19,6 δισ. δολάρια από τα 20,6 δισ. δολάρια της παγκόσμιας αύξησης), σύμφωνα με το SIPRI.

«Οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες κατά 81% από το 2001 και τώρα είναι υπεύθυνες για το 43% των δαπανών του παγκοσμίου συνόλου, που είναι 6 φορές μεγαλύτερες από τον επόμενο στον κατάλογο, την Κίνα.

Στην Ευρώπη, όπου οι στρατιωτικές δαπάνες σημείωσαν μείωση κατά 2,8%, οι κυβερνήσεις βρέθηκαν μπροστά σε τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα.

Στην Ασία, παρότι οι οικονομίες δεν υπέστησαν ύφεση, η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε το 2009, ενώ οι στρατιωτικές δαπάνες συνέχιζαν να αυξάνονται ταχύτατα. Συνεπώς, η μικρότερη αύξηση του 1,4% που σημειώθηκε στις στρατιωτικές δαπάνες το 2010, εν μέρει αντιστοιχίζει την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών με το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Η κινεζική κυβέρνηση, για παράδειγμα, σαφώς συνέδεσε τη μικρότερη αύξηση το 2010 με την πιο αδύναμη οικονομική της ανάπτυξη το 2009.

Οι χώρες της Μέσης Ανατολής δαπάνησαν 111 δισ. δολάρια για εξοπλισμούς το 2010, αύξηση δηλαδή κατά 2,5% περισσότερα σε σύγκριση με το 2009. Η μεγαλύτερη αύξηση σε όλη την περιοχή προήλθε από τη Σαουδική Αραβία.

Στην Αφρική οι εξοπλιστικές δαπάνες εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 5,2%, με πρώτες στον κατάλογο τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες, την Αλγερία, την Αγκόλα και τη Νιγηρία.

Οι εταιρείες που εδρεύουν στις ΗΠΑ κυριαρχούν ξανά στη λίστα των 100 εταιρειών που πωλούν όπλα και ακολουθούν η Ρωσία, η Ιαπωνία, το Ισραήλ, η Ινδία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη.
«Οι πόλεμοι στο Ιράκ και το Αφγανιστάν επηρέασαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις πωλήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού, όπως άρματα μάχης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ελικόπτερα», εξηγεί η έρευνα του SIPRI.

Ανθρώπινα δικαιώματα; Τι είναι αυτό;

Τα παραπάνω στοιχεία υποδεικνύουν ότι το 90% των πωλήσεων στο εμπόριο όπλων που διεξάγεται πιστώνονται στις δυτικές χώρες, τις αυτοαποκαλούμενες πρωταθλήτριες της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι οι ίδιες χώρες που επιβάλλουν το μοντέλο τους και στον υπόλοιπο κόσμο διεξάγοντας τους αποκαλούμενους «απελευθερωτικούς» πολέμους.
Ο κόσμος είναι υπερεξοπλισμένος και η ανάπτυξη υποχρηματοδοτούμενη», δήλωσε ο γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν ενώπιον των 192 μελών της γενικής συνέλευσης, τον Απρίλιο του περασμένου έτους. «Οι προτεραιότητες θα έπρεπε να είναι αντεστραμμένες. Επιβραδύνοντας τους εξοπλισμούς μπορούμε να απελευθερώσουμε οικονομικούς πόρους που μας χρειάζονται για να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή, τη διατροφική ανασφάλεια», συμπλήρωσε ο γ.γ. του ΟΗΕ.

Και ο θάνατος συνεχίζεται...

Παρά τις εκκλήσεις για απελευθέρωση του κόσμου από τη μόνιμη απειλή των όπλων μαζικής καταστροφής, τα περισσότερα εκ των οποίων κατασκευάζονται και πωλούνται από τις ΗΠΑ και τις ισχυρές χώρες της Ευρώπης, η εξόφθαλμη πραγματικότητα παραβλέπεται.

Αυτή η πραγματικότητα λέει ότι το ποσό πάνω από 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια που σπαταλάται παγκοσμίως κάθε χρόνο για όπλα, θα ήταν περισσότερο από αρκετό για να σώσει τον πλανήτη από τις καταστροφές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στους κατασκευαστές στρατιωτικού εξοπλισμού.

Αυτή η πραγματικότητα, επίσης, λέει ότι 1 στους 6 ανθρώπους στον πλανήτη, δηλαδή περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι είτε δεν τρώνε καθόλου είτε μένουν μονίμως πεινασμένοι. Σε αυτό ας προσθέσουμε και το γεγονός ότι μόνο ενάμισι δολάριο την εβδομάδα ανά άτομο θα αρκούσε για να θρέψει όλους τους πεινασμένους ανθρώπους του κόσμου και να εξαλείψει την πείνα από τον πλανήτη. Δηλαδή, 44 δισ. δολάρια το χρόνο είναι αρκετά για να θρέψουν το 1 δισ. ανθρώπους που πεινούν κάθε χρόνο. Και αυτό το ποσό είναι μόνο ένα μέρος από τα 1,6 τρισ. δολάρια που σπαταλώνται το χρόνο για όπλα.

Ρεκόρ στις τιμές ειδών διατροφής

Ενώ οι πολιτικοί στις πλούσιες χώρες διασώζουν τους ισχυρούς των αγορών, ιδιωτικές επιχειρήσεις και τράπεζες, που είτε δημιούργησαν την παγκόσμια οικονομική κρίση είτε συνέβαλαν σε αυτή, οι τιμές του σιταριού και του γάλατος στο χτυπημένο από την ξηρασία Κέρας της Αφρικής έχουν φτάσει σε ύψη ρεκόρ.

Τα δυσθεώρητα αυτά ύψη των τιμών καταδικάζουν στην πείνα τα 12,4 εκατομμύρια ανθρώπων που ζουν στην περιοχή, εφόσον αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις σε τρόφιμα, όπως σε ορισμένα τμήματα της Σομαλίας, όπου η τιμή του καλαμποκιού έχει ανέβει κατά 200%, όπως αναφέρουν πηγές του ΟΗΕ.

Σύμφωνα με στοιχεία του Αυγούστου του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων του ΟΗΕ (FAO), οι υψηλές τιμές των δημητριακών στο Κέρας της Αφρικής οφείλονται σε ένα συνδυασμό παραγόντων, όπως η ξηρασία, η μειωμένη παραγωγή φέτος και η αυξημένη τιμή των καυσίμων που εκτίναξαν το κόστος μεταφοράς.

Στη Σομαλία, όπου η πείνα σκοτώνει τους ανθρώπους σε πέντε περιοχές της χώρας, στο νότο και το κέντρο, οι τιμές των ντόπιων δημητριακών, όπως το σόργο και το καλαμπόκι, φάνηκε να πέφτουν λίγο τον Ιούλιο. Ωστόσο, οι τιμές των δύο αυτών προϊόντων ήταν 150% και 200% υψηλότερες σε σύγκριση με τον Ιούλιο της περασμένης χρονιάς, σύμφωνα με το FAO.

Η τιμή του γάλατος στη Σομαλία έπεσε ή σταθεροποιήθηκε σε πολλές αγορές τον Ιούλιο, παραμένοντας ωστόσο πολύ πάνω από την τιμή του περασμένου έτους. Στη νότια περιοχή της χώρας, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει σε συνθήκες πείνας, η τιμή του γάλατος τον Ιούνιο ήταν διπλάσια από αυτήν της αντίστοιχης περυσινής περιόδου.

Ο ΟΗΕ αναφέρει επίσης ότι στην Κένυα η τιμή του καλαμποκιού σημειώνει άνοδο από το Φεβρουάριο ενώ τον Ιούλιο έφτασε στο διπλάσιο της τιμής της αντίστοιχης περυσινής περιόδου σε πρωτόγνωρο ύψος.

Η άνοδος της τιμής των καυσίμων και η απαγόρευση εξαγωγών που επιβλήθηκε στη γειτονική Τανζανία, προμηνύουν νέα άνοδο των τιμών τροφίμων στην Κένυα, υπογραμμίζει ο FAO.

Στην Αιθιοπία, η τιμή του καλαμποκιού ανέβηκε επίσης τον Ιούλιο στις περισσότερες αγορές, κατά 23% στην περιφέρεια και κατά 9% στην πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα. Παραμένει 50% με 75% αυξημένη σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010, αν και χαμηλότερη από το ρεκόρ που σημείωσε το 2008.

Παρά την προοπτική καλύτερης σοδειάς τον Οκτώβρη, η άνοδος της τιμής των καυσίμων και άρα και του κόστους μεταφοράς κρατά τις τιμές ψηλά. Η τιμή του ντίζελ στην Αιθιοπία ήταν 69% αυξημένη για το μήνα Ιούνιο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του περασμένου χρόνου.

Ο FAO αναφέρει ότι η τιμή του γάλατος στις περιοχές που έχουν υποστεί την ξηρασία εκτροχιάζεται από την κακή κατάσταση του ζωικού κεφαλαίου της κτηνοτροφίας τους τελευταίους μήνες.

Στο Τζιμπουτί, όπου εισάγεται σιτάρι, η τιμή παρέμεινε σταθερή τον Ιούνιο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα μετά την εκτίναξη του στις αρχές του χρόνου. Ωστόσο η τιμή στο αλεύρι ήταν αυξημένη κατά 67%, σε σύγκριση με τον περασμένο χρόνο και ανάλογη με την τιμή ρεκόρ του Ιουλίου του 2008, κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης. Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στις υψηλότερες τιμές του σιταριού διεθνώς



Μετάφραση: Ζωή Γεωργούλα

* Η Μπαντρίγια Καν είναι βετεράνος πολιτική αναλύτρια, μέλος του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.